آمار استنباطی مشخص می کند که آیا الگوها و فرآِندهای کشف شده در نمونه ، در جامعه آماری هم کاربرد دارد یا خیر.بعبارتی دیگر نتایجی که از نمونه های گرفته شده بدست آمده را به جامعه آماری تعمیم می دهیم. آمار استنباطی شامل تمامی آماره ها و آزمونهایی می گردد که به آزمون فرضیه های تحقیق و بعبارتی برآورد پارامترهای جامعه از آماره های نمونه می پردازند.از این رو، در قسمت آ’مار استنباطی باید دو مورد را همزمان مورد توجه قرار داد: اول اینکه ، فرضیه تحقیق از کدام نوع می باشد.دوم اینکه ، داده های ما در کدام سطح سنجش می باشند.

مفهوم فرضیه( Hypothesis)

یک فرضیه علمی، یک فرض آزمون پذیری است که به دلیل صادق بودن در مورد برخی از واقعیات ،برای هدایت بررسی و تحقیق بطور موقت پذیرفته می شود.فرضیه صرفا از رابطه بین متغیرها نمی گوید،بلکه فرضیه علاوه بر بیان رابطه بین دو متغیر ،پیرامون تاثیر یکی بر دیگری و نیز مقایسه یک متغیر د ربین یک یا چند گروه تنظیم می شود.بر این اساس ، در تحقیق با سه دسته فرضیه رابطه ای، تفاوتی و علی مواجه هستیم.که هر یک را مختصرا توضیح می دهیم.

انواع فرضیه:

الف) فرضیه رابطه ای( Relational Hypothesis)

فرضیه رابطه ای همواره در رابطه با دو متغیر بکار رفته و به فرضیه ای اطلاق می شود که کیفیت ارتباط بین این دو متغیر را مطرح می کند.در این نوع فرضیه ،محقق قصد دارد که صرفا درجه و جهت رابطه متغیرهای مورد مطالعه را کشف کند و نه رابطه علت و معلولی بین آنها را، فرضیه های تحقیقات مربوط به حوزه اقتصادی و اجتماعی عموما از این نوع هستند.

انواع شاخص های پیوند در دستور crosstabs و انواع آزمونهای پارامتری پیرسون و ناپارامتری اسپیرمن و تاو بی کندال برای آزمون فرضیه های رابطه ای بکار می روند.

ب) فرضیه علی( Causal Hypothesis)

هدف فرضیه های علی ، کشف و تعیین رابطه علت و معلولی بین دو یا چند متغیر است.در این جا ،هدف پژوهشگر صرفا تعیین ارتباط و همبستگی دو یا چند متغیر نیست ،بلکه می خواهد عمیقتر با آن برخورد کند و بگوید که متغیری علت بوجود آمدن متغیر دیگری است.بطور مثال: پشتکار دانشجویان علت پیشرفت تحصیلی آنهاست.

جهت آزمون اینگونه فرضیات با توجه به شرایط و نوع مقیاس داده ها از آزمونهای تحلیل رگرسیون ساده و چند متغیره،رگرسیون لجستیک، رگرسیون ترتیبی، تحلیل مسیر و مدلسازی معادلات ساختاری استفاده می کنیم.

ج) فرضیه تفاوتی/ مقایسه ای( ِDifferential Hypothesis)

در طرح فرضیه تفاوتی، بدنبال بررسی و مقایسه تفاوت اثر دو یا چند متغیر یا گروه بر یک یا چند متغیر دیگر هستیم.در این حالت ، فرضیه بصورتی بیان می شود که تفاوت ها حدس زده می شوند و مقایسه ای انجام می گیرد.همیشه درصدد مقایسه میانگین(آزمونهای پارامتری) و یا میانه(آزمونهای ناپارامتری) متغیرها در بین گروه ها هستیم.

بطور مثال: میزان اعتماد اجتماعی در بین زنان و مردان متفاوت است.

یا مثالی دیگر: امید به زندگی در بین ساکنین تهران کم است.

جهت بررسی اینگونه از فرضیات با توجه به شرایط متغیرها از آزمونهای تی تک نمونه ای، آزمون کای دو تک متغیر، آزمون دو جمله ای، انواع آزمونهای t و f ، یو من ویتنی و …. استفاده می شود.

تماس بگیرید: عیوضی ۰۹۳۵۱۳۲۳۹۵۰