برخی مواقع محققین و دانشجویان با سوالات چندگزینه ای آشنا هستیم . سوالات چند گزینه ای یا چند پاسخی ،که در بسیاری از تحقیقات بخصوص اجتماعی و اقتصادی وجود دارند، سوالاتی هستند که هر پاسخگو می تواند چندین پاسخ را برای یک پرسش انتخاب کند.سوالات چند گزینه ای می توانند هم بصورت باز و هم بصورت بسته طراحی شوند.سوالات چند اولویتی نیز نمونه ای از سوالات چند گزینه ای هستند که کاربرد زیادی در تحقیقات اجتماعی، اقتصادی، پزشکی و .. دارند.یکی از مشکلاتی که محققین در برخورد با این سوالات دارند، نحوه کد گذاری و تحلیل آنهاست.حتی گاهی یک پاسخ را می توان تحت دو عنوان مختلف کد گذاری کرد.حال ، به کدام یک از دو پاسخ کد بدهیم؟ضرورت این موضوع و شایع بودن این مشکل نزد بسیاری از محققین ، موجب شده تا در ابن سایت به این مهم بپردازیم.

نمونه های زیادی از تحقیقات را می توان نام برد که سوالات چند پاسخی به دفعات کم و بیش در آ‹ مطرح می شوند.بعنوان مثال ، درصدد هستیم مهم ترین مشکلات اقتصادی و اجتماعی یک کشور، شهر و یا روستا را اولویت بندی کنیم و یا حتی مهم ترین ملاکهای رضایت از زندگی را در بین جوانان یک شهر بررسی کنیم و یا حتی مهم ترین ملاکهای رضایت از زندگی را در بین جوانان یک شهر بررسی کنیم.طبیعی است که محقق برای بررسی تمامی این مثالها باید یک سوال چند جوابی یا چند گزینه ای طرح کند و سپس در قالب یک مشتری به تحلیل آنها بپردازد.

برای تحلیل سوالات چند پاسخی در نرم افزار spss می توانیم به دو شیوه عمل کنیم:

  • روش تک پاسخی( Uniresponse method)

  • روش چند پاسخی( Multiresponse method)

در روش تک پاسخی فقط گزینه اول را انتخاب کرده و از سایر گزینه ها و اولویت ها چشم پوشی می کنیم.که اصلا این روش پیشنهاد نمی شود زیرا موجب از دست رفتن بسیاری از اطلاعات می شود.

روش چند پاسخی شامل دو بخش روش کد گذاری دوشقی چندگانه و روش کد گذاری چند پاسخی است.

روش کدگذاری دو شقی چندگانه:

در این روش برای هر یک از طبقات و گزینه های سوال ، یک متغیر دو شقی جداگانه با دو طبقه بله با کد (۱) و خیر با کد(۰) ایجاد می کنیم.بعنوان مثال در بررسی مهم ترین نیازهای زنان در مواجهه با بلایای طبیعی در چهار حوزه روانی، اقتصادی، اجتماعی و فیزیکی برای هر حوزه متغیری با دو طبقه بله و خیر تعریف می کنیم.بعنوان مثال ، برای حوزه اقتصادی دو طبقه بله با کد(۱) و خیر با کد(۰) ایجاد میکنیم و همین طور الی آخر.سپس برای پاسخگویان که نیاز اقتصادی را انتخاب کرده باشد کد (۱) و اگر انتخاب نکرده باشد کد(۰) را وارد می کنیم.

پس از آن می توانیم توزیع فراوانی هر متغیر را با دستور زیر بدست می آوریم:

Analyze >> Descriptiv >>Statistics

روش کدگذاری چند پاسخی:

در روش چند پاسخی بجای ایجاد یک متغیر دو شقی جداگانه برای هر گزینه از سوال چهار متغیر ایجاد می کنیم که چهار انتخاب پاسخگویان را در بر می گیرد .هر یک از این چهار متغیر دارای چهار طبقه هستند که معرف انتخابهای ممکن هستند.بدین ترتیب ، این چهار متغیر را انتخاب”اول”، ” انتخاب دوم”، “انتخاب سوم” و “انتخاب چهارم” می نامیم.بعنوان مثال ، در بررسی مهم ترین نیازهای زنان د رمواجهه با بلایای طبیعی در چهار حوزه روانی، اقتصادی، اجتماعی و فیزیکی ، برای هر حوزه متغیری با چهار طبقه “اولویت اول” با کد(۱)، اولویت دوم با کد (۲) ، اولویت سوم با کد(۳) و اولویت چهارم با کد(۴) تعریف می کنیم.بدین ترتیب می توانیم با دستوری بنام Multiple Response در مسیر

Analyze >> Multiple >> Define Variable Set

توزیع فراوانی هر اولویت را به دست آوریم تا ببینیم میزان انتخاب هر کدام چقدر است.

جهت هماهنگی تماس بگیرید:

عیوضی ۰۹۳۵۱۳۲۳۹۵۰