آزمون F یا تحلیل واریانس یکطرفه برای آزمون تفاوت میانگین یک متغیر در بین بیش از دو گروه (۳گروه و بیشتر) بکار می رود.در این آزمون که تعمیم یافته آزموئن تی با دو نمونه مستقل است ، مقایسه میانگین ها و هم قوارگی چند جامعه ، راحت تر از آزمون تی می باشد.در آزمون F، واریانس کل جامعه به عوامل اولیه آن تجزیه می شود، که به همین دلیل به آن آزمون آنالیز واریانس (ANOVA) نیز گفه می شود.

همچنین به کمک این آزمون می توانیم مقایسه های چند گانه را میان گروه ها انجام دهیم .بعنوان مثال چنانچه بخواهیم میزان موافقت را در میان شرکت های تعاونی ۷ شهر استان تهران بر اساس مقدار میانگین و معنی داری تفاوت در این میانگین ها مقایسه کنیم .در اینجا متغیر موفقیت بعنوان متغیر پاسخ ( وابسته) و ۷ شهر استان تهران نیز بعنوان متغیر عامل ( مستقل) تعریف می شوند.

البته استفاده از این آزمون نیز مستلزم رعایت پیش فرضهایی است که باید مد نظر قرار داد:

• مقیاس متغیر وابسته باید کمی و در سطح سنجش فاصله ای باشد.

• مقیاس متغیر مستقل باید کیفی و در سطح سنجش ترتیبی / اسمی باشد.

• توزیع داده های متغیر وابسته باید بصورت نرمال باشد.

• جامعه آماری باید نرمال باشد.بنابراین ، هر گروه نیز باید یک نمونه تصادفی مستقل از این جامعه باشد.

• گروه ها باید از همیگر مستقل باشد.در غیر اینصورت باید از آزمونهای ناپارمتریک معادل استفاده کرد.

• واریانس گروه ها باید برابر باشد.برای آگاهی از ابن موضوع ، می توانیم از آزمون همگنی واریانس لون استفاده کنیم.

انواع آزمون های مقایسه ای چند گانه تعقیبی (post hoc) بعد از معنی دار بودن تفاوت میانگین ها با آزمون  F  در هنگام تحلیل واریانس استفاده می شود. بعبارتی بعد از اینکه از آزمون تفاوت میانگین ها در بین سه گروه و بیشتراستفاده کردیم  و مشخص گردید که بین گروهها اختلاف وجود دارد لازم است که به کیفیت این تفاوت نیز پی ببریم.در نرم افزار spss ،۱۸ نوع آزمون مقایسه چندگانه تعریف شده است که به کمک آن می توانیم چگونگی تفاوت میانگین نمره گروه ها از همدیگر راتشخیص دهیم.در واقع هدف این آزمونها ، بررسی تفاوت دو به دو میانگین ها یا ترکیب خطی از آنهاست.

الف) آزمونهای مقایسه چندگانه با فرض برابری واریانسها

• حداقل تفاوت معنی دار فیشر

• بونفرونی

• سیداک

• شفه

• آزمون F رایان –اینوت-گابریل-ولش

• آزمون Q رایان – اینوت- گابریل- ولش

• نیومن-کلز استودنت شده(S-K-R)

• توکی

• بی توکی

• دانکن

• آزمون جی تی دو هوشبرگ

• گابریل

• والر – دانکن

• دانت

ب) آزمونهای مقایسه چندگانه با فرض عدم برابری واریانسها

• تی دو تمهنه

• تی سه دانت

• جیمز-هونل

• سی دانت

تماس بگیرید: ۰۹۳۵۱۳۲۳۹۵۰ عیوضی